Kumpulan Rumus Matematika Remastered

File asli oleh: @ademaupsilon, @math.qna

Eksponen

  1. $$ a^n = \underbrace{a \times a\times ... \times a}_{\text{(n kali)}} $$
  2. $$ a^0 = 1, a\neq 0 $$
  3. $$a^{-n}=\frac{1}{a^n}$$
  4. $$a^m a^n = a^{m+n}$$
  5. $$\frac{a^m}{a^n}=a^{m-n}$$
  6. $$(ab)^n= a^n b^n$$
  7. $$\Big(\frac{a}{b} \Big)^n=\frac{a^n}{b^n}$$
  8. $$(a^m)^n=a^{mn}$$
  9. $$a^{\frac{m}{n}}=\sqrt[n]{a^m}$$

Aljabar

  1. $$(a+b)^2=a^2+b^2+2ab$$
  2. $$(a-b)^2=a^2+b^2-2ab$$
  3. $$a^2-b^2=(a+b)(a-b)$$
  4. $$a^3+b^3=(a+b)(a^2-ab+b^2)$$
  5. $$a^3-b^3=(a-b)(a^2+ab+b^2)$$
  6. $$(a+b)^3=a^3+b^3+3ab(a+b)$$
  7. $$(a-b)^3=a^3-b^3-3ab(a-b)$$
  8. $$a^3+b^3+c^3-3abc$$$$=(a+b+c)(a^2+b^2+c^2-ab-bc-ac)$$
  9. $$(a+b+c)^2=a^2+b^2+c^2+2(ab+bc+ac)$$
  10. $$\sqrt{(a+b)\pm 2\sqrt{ab}}=\sqrt{a} \pm \sqrt{b}$$

Pertidaksamaan

Sifat-Sifat Pertidaksamaan

Jika \(a > b\), maka

  1. \(a \pm p > b \pm p\)
  2. \(ap > bp\) untuk \(p\) positif
  3. \(ap < bp\) untuk \(p\) negatif (tanda berubah)

Jika \(a > b > 0\), maka

  1. \(a^2 > b^2\)
  2. $$\frac{1}{a} < \frac{1}{b}$$

Penyelesaian Pertidaksamaan

  1. Tentukan \(\text{HP}_1\) dari syarat fungsi
  2. Nol kan ruas kanan
  3. Tentukan pembuat nol
  4. Tulis ke dalam garis bilangan
  5. Lakukan uji titik pada selang batas-batas pembuat nol
  6. \(\text{HP}_2\) berada pada:
    • Jika \(f(x)>0\), maka ada pada selang positif
    • Jika \(f(x)<0\), maka ada pada selang negatif
  7. \(\text{HP}=\text{HP}_1 \cap \text{HP}_2\)

Bentuk Akar

$$\sqrt{a} > \sqrt{b}$$

  1. Syarat domain, \(a\geq 0\) dan \(b \geq 0\)
  2. Kuadratkan kedua ruas
  3. \(\text{HP}=\text{HP}_1 \cap \text{HP}_2\)

Harga Mutlak

$$|x|=\begin{cases}x, & \text{untuk } x\geq 0 \\ -x, &\text{untuk }x < 0 \end{cases}$$

  1. \(|x|< a \leftrightarrow -a < x <a \)
  2. \(|x|>a \leftrightarrow x>a \cup x<-a\)

Cara lain, yaitu dengan meng-kuadrat-kan kedua ruas:

$$\begin{align}|x|& >|y| \\ x^2 & >y^2\\x^2-y^2& >0\\(x+y)(x-y)& >0 \end{align}$$

Pertidaksamaan Eksponen

$$a^{f(x)}>a^{g(x)}$$

Jika \(a>1\), maka \(f(x)>g(x)\)

Jika \(0 < a < 1\), maka \(f(x) < g(x)\)

Pertidaksamaan Logaritma

$$\log_{a}{f(x)} > \log_{a}{g(x)}$$

Jika \(a > 1\), maka \(f(x) > g(x)\)

Jika \(0 < a < 1\), maka \(f(x) < g(x)\)


Persamaan Garis

Persamaan Garis

  1. \(y=mx+c\)
  2. $$\frac{y-y_1}{y_2-y_1}=\frac{x-x_1}{x_2-x_1}$$
  3. \(y-y_1=m(x-x_1)\)

Gradien \((m)\)

Kemiringan suatu garis

gambar gradien negatif, 0, dan positif
  1. \(y=mx+c\), gradien= \(m\)
  2. \(ax+by+c=0\),
    maka \(m=\dfrac{-a}{b}\)
  3. Jika diketahui 2 titik, maka \(m=\dfrac{y_2-y_1}{x_2-x_1}\)
  4. Jika diketahui sudut, maka \(m=tg \alpha\)

Hubungan Antar Garis

Jika terdapat 2 persamaan garis:
\(y=m_1x+c_1\)
\(y=m_2x+c_2\)

  • Sejajar: \(m_1=m_2\)
  • Tegak lurus: \(m_1m_2=-1\)
  • Berpotongan: \(tg \alpha = \left|\dfrac{m_1-m_2}{1+m_1m_2}\right|\)

Jarak Titik ke Garis

Jarak titik \((x_1,y_1)\) ke garis \(ax+by+c=0\) $$d=\left|\frac{ax_1+by_1+C}{\sqrt{a^2+b^2}}\right|$$


Fungsi Kuadrat

Bentuk Umum

$$y=f(x)=ax^2+bx+c, a\neq 0$$

Titik Puncak/Ekstrim/Min/Maks

$$(x_p,y_p)=\left(\frac{-b}{2a},\frac{D}{-4a}\right)$$

\(x_p=\) sumbu simetri
\(y_p=\) nilai ekstrim
\(x=\) absis

\(y=\) ordinat

Menentukan Persamaan Fungsi Kuadrat

Jika diketahui:

  • Tiga titik sembarang
    \(y=ax^2+bx+c\)
    (eliminasi)
  • Titik puncak
    \(y-y_p=a(x-x_p)^2\)
  • Titik potong dengan sumbu \(x\)
    \(y=a(x-x_1)(x-x_2)\)

Hubungan \(a,b,c\) dan \(D\) terhadap kurva

Nilai \(a\)

kurva a

Nilai \(b\)

kurva a

Nilai \(c\)*

  • \(c > 0\) memotong sumbub \(y\) positif
  • \(c < 0\) memotong sumbub \(y\) negatif
  • \(c = 0\) memotong sumbub \(y\) di 0

* ketika parabola memotong sumbu \(y\), maka \(x=0\), sehingga \(y=c\)

Nilai \(D\)

  • \(D>0\) memotong sumbu \(x\)
  • \(D=0\) menyinggung sumbu \(x\)
  • \(D<0\) tidak memotong sumbu \(x\)

Note: Untuk mengetahui hubungan antara garis dengan parabola, subtitusi persamaan garis ke dalam parabola, tentukan nilai \(D\)

Definit

Definit positif: \(a > 0\) dan \(D < 0\)

Definit negatif: \(a < 0\) dan \(D < 0\)


Persamaan Kuadrat

Bentuk Umum

$$ax^2+bx+c=0,\ a \neq 0$$

Akar-Akar Persamaan Kuadrat

$$x_{1,2}=\frac{-b\pm \sqrt{b^2-4ac}}{2a}$$

  • \(D=b^2-4ac\)
  • \(D>0:\) Akar riil berbeda
  • \(D=0:\) Akar riil kembar
  • \(D<0:\) Akar imajiner

Operasi Akar-Akar

  • $$x_1+x_2=\frac{-b}{a}$$
  • $$x_1x_2=\frac{c}{a}$$
  • $$x_1-x_2=\pm \frac{\sqrt{D}}{a}$$
  • $$x_1^2+x_2^2=(x_1+x_2)^2-2 x_1 x_2$$
  • $$x_1^3+x_2^3=(x_1+x_2)^3-3x_1x_2(x_1+x_2)$$
  • $$\frac{1}{x_1}+\frac{1}{x_2}=\frac{x_1+x_2}{x_1x_2}$$
  • $$x_1^2-x_2^2=(x_1+x_2)(x_1-x_2)$$

Sifat Akar-Akar

  • Dua akar positif
    $$x_1+x_2>0 ;\ x_1x_2>0;\ D\geq 0$$
  • Dua akar negatif
    $$x_1+x_2<0 ;\ x_1x_2>0;\ D\geq 0$$
  • Saling berlawanan
    $$x_1x_2<0 ;\ D> 0$$
  • Saling berkebalikan
    $$x_1x_2=1;D> 0$$

Persamaan Kuadrat Baru

Menyelesaikan pers. kuadrat baru

  1. Misalkan akar-akar barunya \(p\) dan \(q\)
  2. Tentukan \(p+q\)
  3. Tentukan \(pq\)
  4. Subtitusi ke dalam pers. kuadrat baru $$x^2-(p+q)x+pq=0$$

Lingkaran

Persamaan Lingkaran

  • Berpusat di \((0,0)\): \(x^2+y^2=R^2\)
  • Berpusat di \((a,b)\): \((x-a)^2+(y-b)^2=R^2\)
  • Umum: \(x^2+y^2+Ax+By+C=0\)
    Pusat\(=\left(\dfrac{-A}{2},\dfrac{-B}{2}\right),R=\sqrt{\dfrac{A^2}{4}+\dfrac{B^2}{4}-C}\)

Hubungan Garis dan Lingkaran

Subtitusi persamaan garis ke lingkaran

  • Berpotongan di 2 titik: \(D>0\)
  • Bersinggungan: \(D=0\)
  • Tidak berpotongan: \(D < 0\)

Persamaan Garis Singgung

  1. PGSL untuk \(x^2+y^2=R^2\)
    • \(x_1x+y_1y=R^2\)
    • \(y=mx\pm R\sqrt{m^2+1} \)
  2. PGSL untuk \((x-a)^2+(y-b)^2=R^2\)
    • \((x_1-a)(x-a)+(y_1-b)(y-b)=R^2\)
    • \(y-b=m(x-a)\pm R\sqrt{m^2+1}\)
  3. PGSL untuk \(x^2+y^2+Ax+By+C=0\)
    \(x_1x+y_1y+\frac{1}{2}A(x+x_1)+\frac{1}{2}B(y+y_1)+C=0\)

Panjang Garis Singgung 2 Lingkaran

  • Garis singgung luar
  • $$GL=\sqrt{l^2-(R-r)^2}$$

  • Garis singgung dalam
  • $$GD=\sqrt{l^2-(R+r)^2}$$


Logika Matematika

Tabel Kebenaran

\(p\) \(q\) \(p\vee q\) \(p\wedge q\) \(p\Rightarrow q\) \(p\Leftrightarrow q\)
B B B B B B
B S B S S S
S B B S B S
S S S S B B

Negasi

  1. \(\neg B= S\)
  2. \(\neg S= B\)
  3. \(\neg \forall = \exists \)
  4. \(\neg \exists = \forall \)
  5. \(\neg (p \Rightarrow q)=p\wedge\neg q\)

Ekuivalensi

  • \((p\Rightarrow q) \equiv (\neg q \Rightarrow \neg q) \equiv (\neg p \vee q)\)
  • \(\neg (p\vee q) \equiv \neg p \wedge \neg q\)
  • \(\neg (p\wedge q) \equiv \neg p \vee \neg q\)
  • \(\neg (p\Rightarrow q)\equiv p\wedge \neg q\)

Konvers, Invers, dan Kontraposisi

Diketahui \(p\Rightarrow q\) (implikasi), maka:

  • Konver: \(q\Rightarrow p\)
  • Invers: \(\neg p \Rightarrow \neg q\)
  • Kontraposisi: \(\neg q \Rightarrow \neg p\)

Penarikan Kesimpulan

  • Modus Ponen
  • $$ \begin{align} &p \Rightarrow q\\ &\underline{p \ \ \ \ \ \ \ \ } \\ &\therefore q \end{align} $$

  • Modus Tollen
  • $$ \begin{align} &p \Rightarrow q\\ &\underline{ \ \ \ \ \ \ \ \neg q} \\ &\therefore \neg p \end{align} $$

  • Sillogisme
  • $$ \begin{align} &p \Rightarrow q\\ &\underline{q \Rightarrow r} \\ &\therefore p \Rightarrow r \end{align} $$


Suku Banyak

Bentuk Umum

$$f(x)=a_nx^n+a_{n-1}x^{x-1}+\ldots+a_1x+a_0$$

Keterangan: \(n=\) derajat suku banyak

Pembagian Suku Banyak

$$f(x)=h(x)\cdot p(x)+s(x)$$

\(f(x)=\) suku banyak

\(h(x)=\) hasil bagi

\(p(x)=\) pembagi

\(s(x)=\) sisa

Teorema Sisa

  • Jika suatu suku banyak \(f(x)\) dibagi oleh \((x-k)\), maka sisanya adalah \(f(x)\)
  • Jika pembagi berderajat \(n\) maka sisanya berderajat \(n-1\)
  • Jika suku banyak berderajat \(m\) dan pembagi berderajat \(n\), maka hasil baginya berderajat \((m-n)\)

Teorema Vieta

  • Jumlah 1 akar \((x_1+x_2+\ldots+x_n)=\dfrac{-b}{a}\)
  • Jumlah 2 akar \((x_1x_2+x_1x_3+\ldots)=\dfrac{c}{a}\)
  • Jumlah 3 akar \((x_1x_2x_3+x_1x_2x_4+\ldots)=\dfrac{-d}{a}\)
  • Selanjutnya, ikuti pola

Fungsi

Domain

Daerah asal dari suatu fungsi

  • \(f(x)=\sqrt{a}\) domainnya adalah \(a>=0\)
  • \(f(x)=\dfrac{a}{b}\) domainnya adalah \(b\neq0\)
  • \(f(x)=\log_{a}{b}\) domainnya adalah \(a>0,a\neq1,b>0\)

Fungsi Invers

Invers dari \(f(x)\) dinotasikan sebagai \(f^{-1}(x)\)

$$f(x)=y \Rightarrow f^{-1}(y)=x$$

  • \(f(x)=ax+b\Rightarrow f^{-1}(x)=\dfrac{x-b}{a}\)
  • \(f(x)=\dfrac{ax+b}{cx+d}\Rightarrow f^{-1}(x)=\dfrac{-dx+b}{cx-a}\)
  • $$f(x)=a^{bx+c}\Rightarrow f^{-1}(x)=\dfrac{log_{a}{(x)}-c}{b}$$
  • \(f(x)=\log_{a}{(bx+c)}\Rightarrow f^{-1}(x)=\frac{a^x-c}{b}\)

Fungsi Komposisi

  • $$(f\circ g)(x)= f(g(x))$$
  • $$(f^{-1})^{-1}(x)=f(x)$$
  • $$(f\circ g)^{-1}(x)=g^{-1}\circ f^{-1}(x)$$
  • $$f^{-1}\circ f(x)=f \circ f^{-1}(x)=x$$

Limit

Sifat Limit

Jika fungsi memiliki limit, maka

  • $$ \lim_{x\to a}k=k$$
  • $$ \lim_{x\to a}x=a$$
  • $$ \lim_{x\to a}k\cdot f(x)=k\cdot \lim_{x\to a} f(x) $$
  • $$ \lim_{x\to a}\left[f(x)\pm g(x)\right]= \lim_{x\to a} f(x) \pm \lim_{x\to a} g(x) $$
  • $$ \lim_{x\to a}\left[f(x)\cdot g(x)\right]= \lim_{x\to a} \cdot \lim_{x\to a} g(x)$$
  • $$ \lim_{x\to a}\frac{f(x)}{g(x)}=\frac{\lim_{x\to a}f(x)}{\lim_{x\to a}g(x)} \ \ , \lim_{x\to a}g(x)\neq 0 $$
  • $$ \lim_{x\to a}\left(f(x)\right)^n = \left(\lim_{x\to a}f(x)^n\right)$$
  • $$ \lim_{x\to a}\sqrt[n]{f(x)}=\sqrt[n]{\lim_{x\to a}f(x)}$$

Limit Dengan Bentuk $$\lim_{x\to a}\frac{f(x)}{g(x)}=\frac{0}{0}$$

Misal untuk: \(\lim\limits_{x\to 1}\frac{x^2+8x-9}{x^2-1}= \ldots\)

  • Metode Pemfaktoran
  • Memfaktorkan pembilang dan penyebut, maka

    $$ \begin{align} &=\lim_{x\to 1} \frac{(x+9)(x-1)}{(x+1)(x-1)}\\ &=\lim_{x\to 1} \frac{(x+9)}{(x+1)}\\ &=5 \end{align} $$

  • Metode L'hopital
  • Mendifferensiasikan pembilang dan penyebut

    $$ \begin{align} &=\lim_{x\to 1} \frac{2x+8}{2x}\\ &=5 \end{align} $$

Limit Dengan Bentuk \(\lim\limits_{x\to \infty}\frac{f(x)}{g(x)}=\frac{\infty}{\infty}\)

$$\lim_{x\to \infty}\frac{a_1x^m+a_2x^{m-1}+\ldots+a_m}{b_1x^n+b_2x^{n-1}+\dots+b_n}=$$

Penyelesaian, jika:

  • \(m>n\), maka $$\lim_{x\to \infty} \frac{f(x)}{g(x)}=\infty$$
  • \(m=n\), maka $$\lim_{x\to \infty} \frac{f(x)}{g(x)}=\frac{a_1}{b_1}$$
  • \(m<n\), maka $$\lim_{x\to \infty} \frac{f(x)}{g(x)}=0$$

Limit Dengan Bentuk \(\lim\limits_{x\to \infty}\left(f(x)-g(x)\right)=\infty-\infty\)

$$\lim_{x\to\infty} \left(\sqrt{ax^2+bx+c}-\sqrt{px^2+qx+r}\right)=\ldots$$

Penyelesaian, jika:

  • \(a>p\), maka $$\lim_{x\to\infty} \left(f(x)-g(x)\right)=\infty$$
  • \(a=p\), maka $$\lim_{x\to\infty} \left(f(x)-g(x)\right)=\frac{b-q}{2\sqrt{a}}$$
  • \(a<p\), maka $$\lim_{x\to\infty} \left(f(x)-g(x)\right)=-\infty$$

Limit Trigonometri

  • $$\lim_{x\to 0} \frac{\sin(ax)}{bx}=\lim_{x\to 0} \frac{ax}{\sin(bx)}=\frac{a}{b}$$
  • $$\lim_{x\to 0} \frac{\tan(ax)}{bx}=\lim_{x\to 0} \frac{ax}{\tan(bx)}=\frac{a}{b}$$
  • $$\lim_{x\to 0} \frac{\sin(ax)}{\tan(bx)}=\lim_{x\to 0} \frac{\tan(ax)}{\sin(bx)}=\frac{a}{b}$$

Persamaan yang sering digunakan

  • $$1-\cos(A)=2\sin^2\left(\frac{A}{2}\right)$$
  • $$1-\cos^2(A)=\sin^2(A)$$
  • $$\cos(A)=\frac{\sin(A)}{\tan(A)}$$

Statistika

Rata-Rata/Mean

$$\bar{x}=\frac{\sum x_i}{n}=\frac{\sum f_i x_i}{\sum f_i}$$

$$\bar{x}=x_s+\frac{\sum f_i d_i}{\sum f_i}=x_0+\left(\frac{\sum f_i ci}{\sum f_i}\right)p$$

Note:

\(\bar{x}=\) Rata-rata

\(x_s=\) Rata-rata sementara

\(x_0=\) Tanda kelas

\(f=\) Frekuensi

\(d=\) Deviasi \(d_i=x_i-x_s\)

\(p=\) Panjang kelas

\(c=\) Sandi tanda kelas, \(c=0\) untuk \(x_0\)

Modus

$$M_0=t_{mo}+\left(\frac{L_1}{L_1+L_2}\right)p$$

Note:

\(M_o=\) Modus

\(t_{mo}=\) Tepi bawah kelas modus

\(L_1=f\) kelas modus - \(f\) kelas sebelumnya

\(L_2=f\) kelas modus - \(f\) kelas sesudahnya

Median

$$M_e=t_{me}+\left(\frac{\frac{n}{2}-f_k}{f_me}\right)p$$

Note:

\(M_e=\) Median

\(t_{me}=\) Tepi bawah kelas median

\(f_k=\) Frekuensi kumulatif sebelum kelas median

\(f_{me}=\) Frekuensi kelas median

Kuartil

$$Q_i=t_q+\left(\frac{\frac{i}{4}n -f_k}{f_q}\right)p$$

Note:

\(Q_i =\) Kuartil ke-i

\(t_q =\) Tepi bawah kelas kuartil

\(f_q =\) Frekuensi kelas kuartil

Untuk desil: \(\frac{i}{10}n\)

Untuk persentil: \(\frac{i}{100}n\)

Ukuran Penyebaran

  • Jangkauan
  • $$J=x_{besar}-x_{kecil}$$

  • Ragam
  • $$R=\frac{\sum\left(x_i-\bar{x}\right)^2}{n}$$

  • Simpangan baku
  • $$S=\sqrt{\frac{\sum\left(x_i-\bar{x}\right)^2}{n}}$$

  • Simpangan rata-rata
  • $$S_R=\frac{\sum |x_i-\bar{x}|}{n}$$

  • Simpangan kuartil
  • $$Q_d=\frac{1}{2}(Q_3-Q_1)$$


Peluang

Kombinatorik

Jika suatu masalah diselesaikan dengan \(m\) cara dan masalah lain dengan \(n\) cara, maka gabungannya dapat diselesaikan dengan \(m\times n\) cara.

Contoh: Ada 2 baju dan 3 celana, banyaknya cara berpakaian yang mungkin adalah \(2\times 3 = 6\) cara

Permutasi

Susunan elemen dalam urutan tanpa ada pengulangan elemen

\(n!=1\times 2\times \ldots \times (n-1) \times n\) dan \(0!=1\)

  • Permutasi \(n\) elemen dari \(n\) elemen
  • $$P^n_n=n!$$

  • Permutasi \(r\) elemen dari \(n\) elemen
  • $$P^n_r=\frac{n!}{(n-r)!}$$

  • Permutasi dari elemen yang sama
  • $$P^n_{(k,l,m)}=\frac{n!}{k!l!m!}$$

  • Permutasi siklis
  • $$P^n_S=(n-1)!$$

Kombinasi

Susunan dari semua/sebagian elemen dari suatu himpunan yang tidak mementingkan urutan

$$C^n_r=\frac{n!}{(n-r)!r!}$$

Penyebaran Binomial, pola bilangan Segitiga Pascal

$$\left(a+b\right)^n=\sum_{k=0}C^n_ka^{n-k}b^k$$

Frekuensi Harapan

$$F(A)=n\cdot P(A)$$


Barisan dan Deret

Deret Aritmatika

$$b=U_n-U_{n-1}$$

$$b=\frac{U_n-U_p}{n-p}$$

  • $$U_n=a+b(n-1)$$
  • $$U_n=U_p+b(n-p)$$
  • $$U_n=S_n-S_{n-1}$$
  • $$S_n=\frac{n}{2}\left(a+U_n\right)=\frac{n}{2}\left(2a+b(n-1)\right)$$
  • $$U_t=\frac{a+U_n}{2}$$

Deret Geometri

$$r=\frac{U_n}{U_n-1}$$

$$r=\sqrt[n-p]{\frac{U_n}{U_p}}$$

$$U_n=a\cdot r^{n-1}$$

$$U_n=U_p\cdot r^{n-p}$$

$$S_n=\frac{a\left(r^n-1\right)}{r-1}$$

$$U_t=\sqrt{a\cdot U_n}$$

Deret Geometri Tak Hingga

  1. Divergen
  2. $$r\leq -1 \cup r\geq 1$$

    Jumlah deret ini tidak bisa ditentukan

  3. Konvergen
  4. $$-1 < r < 1$$

    $$S_\infty = \frac{a}{1-r}$$

    • Deret tak hingga ganjil
    • $$U_1+U_3+U_5+\ldots=\frac{a}{1-r^2}$$

    • Deret tak hingga genap
    • $$U_2+U_4+U_6+\ldots=\frac{ar}{1-r^2}$$


Matematika Keuangan

Bunga

  • Bunga Tunggal
  • $$I=M\times i\times n$$

    \(I=\) Bunga yang diperoleh

    \(M=\) Modal awal

    \(i=\) Presentasi bunga

    \(n=\) Jangka waktu

  • Bunga Majemuk
  • $$M_n=M(1+i)^n$$

    \(M_n=\) Modal setelah dibungakan

    \(M=\) Modal awal

    \(i=\) Persentase bunga

    \(n=\) Jangka waktu

Anuitas

  • Anuitas
  • $$A=\frac{M\cdot i}{1-(1+i)^{-n}}$$

    \(A=\) Anuitas

    \(M=\) Pinjaman

    \(i=\) Bunga

    \(n=\) Periode pinjaman

  • Angsuran
  • $$a_n=a_1 \left(1+i \right)^{n-1}$$

    \(a_1=\) Angsuran pertama

    \(a_n=\) Angsuran ke-\(n\)

    \(i=\) Bunga

    \(n=\) Periode pinjaman

  • Sisa
  • $$S_n=\frac{b_{n+1}}{i}$$

    \(S_n=\) Sisa pembayaran

    \(b=\) Bunga periode

    \(i=\) Bunga


Logaritma

$$a^c=b$$

$$\log_a(b)=c,\ a > 0,\ a\neq 0,\ b> 0$$

Sifat-Sifat Logaritma

  • $$\log_a{a}=1$$
  • $$\log_a{bc}=\log_a{b}+\log_a{c}$$
  • $$\log_a{\frac{b}{c}}=\log_a{b}-\log_a{c}$$
  • $$\log_{a^n}{b^m}=\frac{m}{n}\log_a{b}$$
  • $$\log_a{b}=\frac{1}{\log_b{a}}$$
  • $$\log_a{b}=\frac{\log_c{b}}{\log_c{a}}$$
  • $$a^{\log_a{b}}=b$$
  • $$a^{\log_b{c}}=c^{\log_b{a}}$$
  • $$\log_a{b} \cdot \log_b{c}=\log_a{c}$$

Trigonometri

gambar gradien negatif, 0, dan positif

Sudut Istimewa

gambar sudut trigonometri

Setiap gais merah membentuk sudut kelipatan 30° dan garis hijau kelipatan 45°. Contoh

  1. $$\sin(60°)=\ldots$$
  2. gambar sudut trigonometri

    Pada gambar, \(\sin\) terletak di sebelah kiri, maka hitunglah 60° dari sebelah kiri sehingga diperoleh \(\dfrac{1}{2}\sqrt{3}\)

  3. $$\cos(150°)=\ldots$$
  4. gambar sudut trigonometri

    Pada gambar, \(\sin\) terletak di sebelah kanan, maka hitunglah 150° dari sebelah kanan sehingga diperoleh \(-\dfrac{1}{2}\sqrt{3}\) (negatif karena di kuadran 2)

  • $$ \begin{align} \sin(x)&=\sin(\alpha)\\ x&=\alpha \pm k\cdot 360 °\\ x&=(180-\alpha)\pm k \cdot 360 ° \end{align} $$
  • $$ \begin{align} \cos(x)&=\cos(\alpha)\\ x&=\alpha \pm k\cdot 360 °\\ x&=-\alpha \pm k \cdot 360 ° \end{align} $$
  • $$ \begin{align} \tan(x)&=\tan(\alpha)\\ x&=\alpha \pm k\cdot 180 ° \end{align} $$

Aturan Segitiga Siku-Siku

gambar gradien negatif, 0, dan positif

$$\sin(\alpha)=\frac{a}{c}=\frac{\text{depan}}{\text{miring}}$$

$$\cos(\alpha)=\frac{b}{c}=\frac{\text{samping}}{\text{miring}}$$

$$\tan(\alpha)=\frac{a}{c}=\frac{\text{depan}}{\text{samping}}$$

gambar gradien negatif, 0, dan positif

Jumlah dan Selisih Dua Sudut

Sudut Kembar

Jumlah dan Selisih Fungsi

Perkalian

Sudut Paruh

Persamaan Trigonometri


Vektor

Vektor Posisi

Vektor Satuan

Panjang Vektor

Operasi Vektor

penjumlahan antar 2 vektor

Proyeksi Ortogonal


Turunan

Rumus-Rumus Dasar

No \(f(x)\) \(f'(x)\)
1 \(k\) \(0\)
2 \(ax^n\) \(an\cdot x^{n-1}\)
3 \(af(x)\) \(af'(x)\)
4 \(f(u)\) \(f'(u)\cdot u'\)
5 \(u\pm v\) \(u'\pm v'\)
6 \(uv\) \(u'v+uv'\)
7 \(\dfrac{u}{v}\) \(\dfrac{u'v-uv'}{v^2}\)

Rumus-Rumus Lanjutan

No \(f(x)\) \(f'(x)\)
1 \(e^x\) \(e^x\)
2 \(\ln(x)\) \(\dfrac{1}{x}\)
3 \(\log_{a}{x}\) \(\frac{1}{x} \left(\log_{a}{e}\right)\)
4 \(\sin(x)\) \(\cos(x)\)
5 \(\cos(x)\) \(-\sin(x)\)
6 \(\tan(x)\) \(\sec^2(x)\)
7 \(\sin^{-1}(x)\) \(\dfrac{1}{\sqrt{1-x^2}}\)
8 \(\cos^{-1}(x)\) \(\dfrac{-1}{\sqrt{1-x^2}}\)
9 \(\tan^{-1}(x)\) \(\dfrac{1}{1+x^2}\)

Chain Rule

\(y=f(u)\ \ \ \ \ \ \ \ \ u=u(x)\)

$$\frac{dy}{dx}=\frac{df(u)}{du}\cdot \frac{du}{dx}=f'(x) \frac{du}{dx}$$

Contoh:

Jika \(y=\sin\left(x^2+3\right)\) tentukan \(\frac{dy}{dx}\)

Misalkan \(u=x^2+3\) sehingga \frac{du}{dx}=2x

$$ \begin{align} \frac{dy}{dx}&=\frac{dy}{du}\frac{du}{dx}\\ &=\cos(u) \cdot 2x\\ &=2x \cos(x^2+3) \end{align} $$

Aplikasi Turunan

  • Gradien kurva pada titik \((a,b)\) \(m=f'(a)\)
  • Fungsi turun : \(f'(x)<0\)
  • Fungsi naik : \(f'(x)>0\)
  • Maks : \(f'(x)=0;\ f''(x)<0\)
  • Min : \(f'(x)=0;\ f''(x)>0\)
  • Titik belok : \(f''(x)=0\)

Integral

Integral Fungsi Aljabar

Sifat Linear Integral

Integral Tentu

Sifat-Sifat Integral Tentu

Rumus-Rumus Integral

Integral Parsial

Integral Subtitusi

$$\int f \big( g(x) \big) \Big) \bigg) \Bigg) g'(x) \,dx$$

Misalkan \(\)

Menentukan Luas Daerah

  • $$L=\int_{a}^b \Left( y_{atas} - y_{bawah} \Right) \,dx$$
  • $$L=\int_{a}^b \Left( y_{kanan} - y_{kiri} \Right) \,dy$$

Menentukan Volume

  • $$V_x=\pi \int_{a}^b \Left( y_{atas}^2 - y_{bawah}^2\Right) \,dx$$
  • $$V_y=\pi \int_{a}^b \Left( y_{kanan}^2 - y_{kiri}^2\Right) \,dy$$

Matriks

Ordo Matriks

Operasi Matriks

Determinan Matriks

Sifat Determinan Matriks

  1. \(\text{det}(A^T)=\text{det}(A)\)
  2. \(\text{det}(A^{-1})=\frac{1}{\text{det}(A)}\)
  3. \(\text{det}(kA)=k^n\cdot \text{det}(A)\)
  4. \(\text{det}(A\cdot B)=\text{det}(A)\cdot \text{det}(B)\)
  5. \(\text{det}(A^k)=(\text{det}(A))^k\)

Matriks Transpos

Invers Matriks

Persamaan Matriks

$$ \begin{align} A\cdot B &= C A &= C\cdot B^{-1} B &= A^{-1}\cdot C \end{align} $$


Transformasi Geometri

Translasi

Rotasi

Refleksi

Dilatasi


Faucibus consequat lorem

Nunc lacinia ante nunc ac lobortis. Interdum adipiscing gravida odio porttitor sem non mi integer non faucibus ornare mi ut ante amet placerat aliquet. Volutpat eu sed ante lacinia sapien lorem accumsan varius montes viverra nibh in adipiscing blandit tempus accumsan.

Accumsan montes viverra

Nunc lacinia ante nunc ac lobortis. Interdum adipiscing gravida odio porttitor sem non mi integer non faucibus ornare mi ut ante amet placerat aliquet. Volutpat eu sed ante lacinia sapien lorem accumsan varius montes viverra nibh in adipiscing blandit tempus accumsan.


Elements

Text

This is bold and this is strong. This is italic and this is emphasized. This is superscript text and this is subscript text. This is underlined and this is code: for (;;) { ... }. Finally, this is a link.


Heading Level 2

Heading Level 3

Heading Level 4


Nunc lacinia ante nunc ac lobortis. Interdum adipiscing gravida odio porttitor sem non mi integer non faucibus ornare mi ut ante amet placerat aliquet. Volutpat eu sed ante lacinia sapien lorem accumsan varius montes viverra nibh in adipiscing blandit tempus accumsan.

Lists

Unordered

  • Dolor etiam magna etiam.
  • Sagittis lorem eleifend.
  • Felis dolore viverra.

Alternate

  • Dolor etiam magna etiam.
  • Sagittis lorem eleifend.
  • Felis feugiat viverra.

Ordered

  1. Dolor etiam magna etiam.
  2. Etiam vel lorem sed viverra.
  3. Felis dolore viverra.
  4. Dolor etiam magna etiam.
  5. Etiam vel lorem sed viverra.
  6. Felis dolore viverra.

Icons

Definition

Item1

Lorem ipsum dolor vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent. Lorem ipsum dolor.

Item2

Lorem ipsum dolor vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent. Lorem ipsum dolor.

Item3

Lorem ipsum dolor vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent. Lorem ipsum dolor.

Actions

Blockquote

Fringilla nisl. Donec accumsan interdum nisi, quis tincidunt felis sagittis eget tempus euismod. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan faucibus. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis.

Table

Default

Name Description Price
Item1 Ante turpis integer aliquet porttitor. 29.99
Item2 Vis ac commodo adipiscing arcu aliquet. 19.99
Item3 Morbi faucibus arcu accumsan lorem. 29.99
Item4 Vitae integer tempus condimentum. 19.99
Item5 Ante turpis integer aliquet porttitor. 29.99
100.00

Alternate

Name Description Price
Item1 Ante turpis integer aliquet porttitor. 29.99
Item2 Vis ac commodo adipiscing arcu aliquet. 19.99
Item3 Morbi faucibus arcu accumsan lorem. 29.99
Item4 Vitae integer tempus condimentum. 19.99
Item5 Ante turpis integer aliquet porttitor. 29.99
100.00

Buttons

  • Special
  • Default

Form

Image

Fit

Left & Right

Lorem ipsum dolor sit accumsan interdum nisi, quis tincidunt felis sagittis eget. tempus euismod. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent tincidunt felis sagittis eget. tempus euismod. Vestibulum ante ipsum primis sagittis eget. tempus euismod. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent tincidunt felis sagittis eget tempus vestibulum ante ipsum primis in faucibus magna blandit adipiscing eu felis iaculis.

Lorem ipsum dolor sit accumsan interdum nisi, quis tincidunt felis sagittis eget. tempus euismod. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent tincidunt felis sagittis eget. tempus euismod. Vestibulum ante ipsum primis sagittis eget. tempus euismod. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent tincidunt felis sagittis eget tempus vestibulum ante ipsum primis in faucibus magna blandit adipiscing eu felis iaculis.

Box

Felis sagittis eget tempus primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus. Integer ac pellentesque praesent tincidunt felis sagittis eget. tempus euismod. Magna sed etiam ante ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu ipsum primis in faucibus vestibulum. Blandit adipiscing eu felis iaculis volutpat ac adipiscing accumsan eu faucibus lorem ipsum.

Preformatted

i = 0;

while (!deck.isInOrder()) { print 'Iteration ' + i; deck.shuffle(); i++; }

print 'It took ' + i + ' iterations to sort the deck.'; 
</div>

Address

Jalan Kaliurang
Sleman, DIY 55582
Indonesia